FORUM MIŁOŚNIKÓW PISMA ŚWIĘTEGO Strona Główna FORUM MIŁOŚNIKÓW PISMA ŚWIĘTEGO
TWOJE SŁOWO JEST PRAWDĄ (JANA 17:17)

FAQFAQ  SzukajSzukaj  UżytkownicyUżytkownicy  GrupyGrupy  StatystykiStatystyki
RejestracjaRejestracja  ZalogujZaloguj  AlbumAlbum  DownloadDownload

Poprzedni temat «» Następny temat
Protestanci w dziejach RP....
Autor Wiadomość
Tomasz G 
VIP

Pomógł: 48 razy
Dołączył: 08 Kwi 2013
Posty: 4932
Poziom: 51
HP: 1219/10164
 12%
MP: 4853/4853
 100%
EXP: 102/280
 36%
Wysłany: 2017-02-06, 13:35   Protestanci w dziejach RP....

Protestanci w dziejach RP....

Mariusz Agnosiewicz

W tzw. Zlotym Wieku Polska byla krajem tolerancyjnym. Schronienie i moznosc dzialania znajdowalo tutaj wiele wyznan w innych krajach przesladowanych. Wraz z rozkwitem reformacji najpierw zawitali do Polski luteranie, ktorzy zdobyli wyznawcow glownie wsrod mieszkancow miast. Pozniej pojawili sie kalwini za ktorymi opowiedziala sie szosta czesc stanu szlacheckiego, jego elita intelektualna wyksztalcona na zachodnich uniwersytetach, ta ktora wiodla prym w ruchu egzekucji dobr i praw, wymierzonym w naduzycia magnaterii oraz kleru. Z czasem pojawili sie anabaptysci (menonici), bracia czescy, bracia polscy (socynianie). Przez pewien czas protestantyzm mial w Polsce przewage, jesli idzie o publiczne wplywy.


Fakt, ze stan duchowny nie ponosil ciezarow na rzecz obrony panstwa, spotykal sie z solidna krytyka szlachty wszelkich wyznan. Tzw. ruch egzekucyjny postulowal, aby annaty (oplaty przesylane do Rzymu przez duchownych obejmujacych godnosci koscielne, stanowiace rownowartosc rocznych dochodow na danym stanowisku), przekazywane dotad przez biskupow do Rzymu, przeznaczyc na sfinansowanie obrony kresow panstwa, a takze, aby dobra koscielne na rowni ze szlacheckimi wysylaly zolnierzy na wojne. Inna przyczyna krytyki praw i przywilejow duchowienstwa bylo pozywanie szlachty innowierczej przed katolickie sady duchowne. Sady te orzekaly w sprawach odstepstwa od wiary katolickiej, uchylania sie od placenia dziesieciny czy tez zaboru mienia koscielnego, a wiec we wszystkich kwestiach prawnych zwiazanych z powstaniem gmin protestanckich. Kompetencje sadow koscielnych obejmowaly rowniez sprawy malzenstw, obyczajowe i spadkowe, dotykajac tym samym najwazniejszych dziedzin zycia.

Zamierzano nawet zerwanie z Rzymem i utworzenie polskiego Kosciola narodowego (1555). To sie jednak nie udalo, tym niemniej zgodnie z powyzszymi postulatami na sejmach z lat 1563-1569 nalozono na kler katolicki obowiazek placenia podatkow nadzwyczajnych (wyznaczanych np. w okresie wojen) w formie procentu od dziesiecin. Szczegolne znaczenie mial fakt, ze zniesiono tez wykonywanie wyrokow sadow koscielnych przez starostow (1563), czyli odebrano Kosciolowi prawo poslugiwania sie sila swieckiej wladzy panstwowej, co dotychczas czynil nieustannie egzekwujac swoje zadania. Stwarzalo to realne podstawy dla wolnosci sumienia w Polsce, zarazem godzilo w ekonomiczna i polityczna potege Kosciola rzymskokatolickiego. Ten stan trwal do czasow kontrreformacji w Polsce.

W 1564 zaprzestano placenia papiezowi swietopietrza, servitia communio oraz annat.

W 1570 r. zawarto ugode sandomierska w sprawie tolerancji religijnej w kraju. Ugoda nie obejmowala jednak braci polskich. Pierwsza polska quasi-konstytucja, Artykuly henrykowskie (1573) zawiera trzezwy oglad sprawy w kwestii wynagrodzen urzednikow Rady Senatorow: "Ci maja miec opatrzenie ze skarbu naszego i potomkow naszych: biskupi z ruskich krajow i swieckiego stanu senatorowie (...); a panowie duchowni krajow polskich tego nie potrzebuja, gdyz sa dobrze opatrzeni" (pkt 8). Zwienczeniem ruchu egzekucyjnego bylo uchwalenie tzw. konfederacji warszawskiej, 28/29 stycznia 1573 r. Byl to akt, ktory wprowadzal oficjalnie wolnosc sumienia w Rzeczypospolitej, zakaz przesladowania za wiare, wprowadzal wolnosc religijna. Byl to pierwszy taki akt w Europie. Episkopat katolicki nigdy nie uznal waznosci tej ustawy. Byl to szczytowy moment wplywow Reformacji w Polsce, ktora jak zaden inny kraj europejski cieszyla sie tolerancja religijna, ktora jako jeden z niewielu krajow dawala schronienie przesladowanym, ktora nie zaznala potwornych wojen religijnych pustoszacych Francje i Niemcy tego okresu. Mowilo sie wowczas, ze jesli szukasz jakiejs zaginionej religii — zagladnij do Rzeczypospolitej.

Z czasem Zygmunt III Waza w duzej mierze uniezaleznil sie od popierajacej go „partii", wynoszac do wysokich stanowisk jej wrogow. Rzadzil przy pomocy senatu, ktorym z kolei dyrygowali biskupi. W reakcji na to wybuchl bunt szlachecko-protestancki zwany „rokoszem Zebrzydowskiego" (1606-1609). Krolowi zarzucano faworyzowanie jezuitow i dazenia absolutystyczne. Domagali sie nie tylko wybieralnosci urzednikow ziemskich, ale i wygnania jezuitow z kraju. O wszystkim zadecydowala bitwa pod Guzowem. Wojska krolewskie ruszyly do ataku z okrzykiem „Jezus, Maryja!", rozbijajac przeciwnika, zadajac tym samym smiertelny cios rokoszowi.

Dzieki temu kurs antyprotestancki mogl zostac utrzymany. Rzym zas slal zachwyty nad nowymi porzadkami w Rzeczypospolitej: „Protestancki wladca, ktory nadawalby godnosci w rownych czesciach przedstawicielom obu stronnictw, zapelnilby caly kraj heretykami". Zgodnie z instrukcja papieska, ktora glosila sprytnie: "Mieszkancow nalezy zmuszac do nawracania sie, bez uzycia jednak oczywistej przemocy" — w miastach krolewskich poki co ograniczono nabozenstwa protestanckie.

Nuncjusz papieski, owczesnie szara eminencja wladzy w Polsce, stale nadzorowal, by trybunaly obsadzano zgodnie z wola Kosciola Katolickiego i aby dzialaly one „stosownie do swietego prawa kanonicznego".

Istotnym polem oddzialywania prozelickiego byly mieszane malzenstwa, ktorym Rzym polozyl zdecydowana tame. Dla waznosci slubu wymagano, aby byl on zawarty przed proboszczem, ci zas nie udzielali ich dla pary roznych wyznan. To powodowalo, iz na ogol decydowano sie na obrzadek katolicki, a tym samym na konwersje, chocby dlatego, aby w przyszlosci nie zaszkodzic swoim dzieciom.

Zgodnie z instrukcja papieska Kosciol i jego ramie swieckie nie angazowaly sie w nawracanie poprzez przemoc. Robili to jezuici rekoma swoich wychowankow. Panstwo ograniczalo sie do przymykania oczu i nieinterweniowania


Ps :

Jan III Sobieski zmienil na czas swego panowania polityke religijna swoich poprzednikow z XVII w , np. Zygmunta III Wazy i Jana Kazimierza ktorzy z powodow religijnych czasem wtracali do wiezien za wyznawana wiare czlonkow roznych spolecznosci protestanckich ( jesli nie byli to ludzie ze szlachty ) tu np. chodzilo o kwakrow wtraconych do wiezien w Gdansku . Niestety jeszcze w XVIII w mozna bylo w Rzeczypospolitej dostac sie do wiezienia za zmiane wyznania z katolickiego na inne , byl to smutny owoc zwyciestwa ideologii kosciola katolickiego w Polsce i jeden z wielu powodow upadkow i rozbiorow panstwa . Panstwa ktore w czasach swojego zlotego wieku czyli od XIV do XVII w bylo znane jako kraj wolnosci i tolerancji w calej Europie !

Protestanckie koscioly w RP ...

Kosciol Ewangelicko-Augsburski w RP – 80 tysiecy wiernych
Kosciol Zielonoswiatkowy w RP – 23 tysiace wiernych
Kosciol Adwentystow Dnia Siodmego – 9,7 tysiaca wiernych
Kosciol Chrzescijan Baptystow – 6,5 tysiaca wiernych
Kosciol Chrystusowy w RP – 6 tysiecy wiernych
Kosciol Nowoapostolski – 5 tysiecy wiernych
Kosciol Ewangelicko-Metodystyczny – 4,5 tysiaca wiernych
Kosciol Bozy w Chrystusie – 4,1 tysiaca wiernych
Kosciol Ewangelicko-Reformowany – 3,5 tysiaca wiernych
Chrzescijanska Wspolnota Zielonoswiatkowa – 3 tysiace wiernych ,
Kosciol Wolnych Chrzescijan – 2,8 tysiaca wiernych
Kosciol Chrystusowy w Polsce – 2,4 tysiaca wiernych
Kosciol Chrzescijan Wiary Ewangelicznej – 2 tysiace wiernych

Wladyslaw Polok - Znaczenie reformacji w rozwoju kultury polskiej

https://youtu.be/6NgXavpQO1w
_________________
tom68
 
     
Wyświetl posty z ostatnich:   
Odpowiedz do tematu
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku

Skocz do:  

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group
BannerFans.com
BannerFans.com
BannerFans.com
Strona wygenerowana w 0,06 sekundy. Zapytań do SQL: 14